اسماعیل خوئی اسطوره ی آدم و حوّا   ۱ البته که آدمی ز میمون آمد: پُرسی اگر از علم که او چون آمد. افسانه ی پرتی ست که او، در آغاز، با همسرش از بهشت بیرون آمد!   ۲ با همسرش از بهشت آمد بیرون؟ یا آن که خدا برون فکند آن ملعون؟! امّا، چو […]

سعید یوسف چهل سالگی انقلاب   ز رمالی کسی پرسید: تا کی چنین ایران ما بدبخت باشد؟ بگفتا از چل و یک تا به هشتاد شود بهتر، خیالت تخت باشد که میگویند در هر انقلابی فقط چل سالِ اوّل سخت باشد

مانوئل ماچادو و آتنونیو ماچادو دو برادر، دو شاعر، دو  جهان‌بینی فاشیسم و جمهوری‌خواهی در هنگامۀ جنگ‌های داخلی اسپانیا. آیا با خواندن اشعار این دو مدرنیست بزرگ قرن بیستم، می توان به جهان‌بینی، اخلاق و منش آنها پی برد؟ آیا ردپای فاشیسم و آنتی‌فاشیسم را می توان در نحوه ی انتخاب موضوعات، بیان، پرداخت و چگونگی ساخت و بافت اشعار  این دو […]

آنتونیو ماچادو و مانوئل ماچادو دو برادر، دو شاعر، دو  جهان‌بینی فاشیسم و جمهوری‌خواهی در هنگامۀ جنگ‌های داخلی اسپانیا. آیا با خواندن اشعار این دو مدرنیست بزرگ قرن بیستم، می توان به جهان‌بینی، اخلاق، رفتار و منش آنها پی برد؟ آیا ردپای فاشیسم و آنتی‌فاشیسم را می توان در نحوه ی انتخاب موضوعات، بیان، پرداخت و چگونگی ساخت و بافت اشعار  این دو […]

روایتهای داستان و شعر از چگونه بودن ما در چهل سال بعد از انقلاب ۵۷ (متن گفتار در کنفرانس: انقلاب ایران، پس از ۴۰ سال. ایران آکادمیا. ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹، لیدن. هلند) نسیم خاکسار ۱ ادبیات، شعر و داستان، از بودن انسان در جهان روایتهایی دارد. در این روایتها با زبانی تمثیلی،استعاری، نمادین و کنایه‌ای […]

بینِ رویا و  رسیدن به تو مدام گلوله ای شلیک می شود آه این دره کی پُر می شود!     (۲)   سبزم و خشک تر از هر خشک می سوزم گلو پیش آر هزار ترانه ام سرم به ستاره و دستم به دستنوشته ها کنار اجاق ماه هزار قصه ام دیوان گل های […]

کبوتری بر درختِ کهنسالی چراغی می­آویزد   اسد رخساریان   چهل سال رفته است و من چیزی به یاد نمی­آرم چیزی به باد نمی­گویم جز از سرزمینی سوخته جز از مرغانی که کوچ می­کنند، جز از دُرناهایی که در آرزوی سفر غم روی غم می گذارند و عاقبت در پشتِ میله های قفس با زخمِ […]

به‌مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب بازگشت به باغ گوته اگر پسرت از تو بپرسد که بهترین روزِ انقلاب کدام بود به او چه خواهی گفت؟ آیا بی درنگ می گویی: ۲۲ بهمن ۵۷؟ روزی که همراه با مردم دروازه ی زندان اوین را گشودی و در آشپزخانه، آبکش های بزرگ برنج را دیدی که زندانبانان کهنه […]

نسیم خاکسار   سپیده دم   در آبهای پشت پنجره‌ام قویی سفید، واپسین نفسهایش را کشید. روی نرده‌ی مهتابی‌ام، فاخته‌ای نشست و پرید واقعیتها چنان درهم پیچیده‌اند که آب و درخت و پرنده و هوای روشن بامدادی شکل یگانه‌ای می‌یابند. چشمهای ناظری اگر نمی‌دید اینها را گم می شدند قو و فاخته در شماره بی‌حدی […]

« دوسایه از یک اندام» سینمای در تبعید / سینمای زیرزمینی نوشتۀ احمد نیک‌آذر خانه خویش را ز جا خواهم کند / یک خانه بالدار خواهم شد / بالای شب سیاه ظلمانی / پس آتش جان به خانه خواهم زد /در شعله جان و خانه خواهم سوخت/ بالای جهان چون کوکب گر گرفته خواهم بود/ […]

دروغِ های نهادین و نهادهای دروغین     ابراهیم هرندی   هرجا که نابرابریِ ریشه دار و تاریخی هست، دروغ های بزرگی نیز برای توجیه و پایداری آن ها نهادینه می شود. دروغ هایی که آموزش و پرورش و دیگر اهرم های فرهنگی، آن ها را چون گزاره هایی بینادی در ذهنِ مردم جا می […]

  برای شهروز رشید، شاعر خوبی که رفت   آرد چنین زود چرا بیختی پیشتر از ما الک آویختی بود به نوبت همه جا آسیاب این صفِ پیوسته تو بگسیختی شیهه ای از دور به گوش ات رسید خاستی و اسبِ خود انگیختی گرد برانگیختی و پیشِ چشم پرده ای از دود برآهیختی غربتِ برلین […]

شعری از اسماعیل خوئی و شعر چیست   خوشا دلی که به برگِ سپیدی از کاغذ می مانَد: که زندگانی، .          با خود نویسِ پیشآمدها، .                                 هنوز بر آن به جای ننهاده ست سیاهه های فراوان از واژه و خط خوردگی، .                       از صوت و حرف یا پژواکِ صوت وحرف: نشانه هایی در هم برهم، […]

فیروزه خطیبی با صادق هدایت در کافه دووم*   “بگریز، ای دوست من به عزلتگاهت بگریز، به آنجایی که نسیم سخت وخشن می وزد بگریز. سرنوشت تو این نیست که مگس کش باشی…” (فردریک نیچه – چنین گفت زرتشت) تمام عصر را در گورستان ” پرلاشز” پرسه زدم . چند ساعت پیش، روی نقشه ای […]

شهروز رشید هم رفت!   بهرام رحمانی bahram.rehmani@gmail.com   مرگ عزیزان دردناک و بسیار سخت‌ است و گریزی هم از آن نیست. از مرگ شهروز، سخت متاثر شدم و به‌همسر، بازماندگان، نزدیکان رشید و رفقایم در کانون نویسندگان ایران در تبعید و انجمن قلم ایران در تبعید، صمیمانه تسلیت می گویم. رشید شاعری برجسته، منتقد ادبی […]

شهروز رشید: شاعر کوچ مجید نفیسی امروز صبح عصمت خبر را به من داد: “شهروز در بیمارستان درگذشت.” چند سال پیش وقتی که کارش به بیمارستان کشیده بود و ما خیال می‌کردیم رفتنی است، به او در برلین زنگ زدم که گفت از درد لوزالمعده رنج می‌کشد. پیش خود گفتم اگر منظورش سرطان لوزالمعده باشد، […]

چهار شعر برای چشمهایم یک: چشم اسفندیار دود سفیدی آرام آرام بر چشمانت پرده می کشد و تو را گریزی نیست مگر فرو خوردنِ کفِ غیظی که از موج موجِ وجودت مایه می گیرد. ای وای، ای وای، ای وای تا چند بر این زخمِ آکله، لیسه می زنی ای لوکِ مست؟ نه رودکی هستی […]

دوشعراز:شیرکوبی کس(شاعرمعاصرکرد) ترجمه:خالدبایزیدی(دلیر) ۱- من نمی گذارم! که این گریه رنگ ببازد من نمی گذارم این مردن…زندگی فراموش اش کند من این ظلم را دردرون شیشه بندشعر می نهم برای: آن کودکی که… بعدازچندقرن می آیدوزندگی می کندو از«رحم»این دیارسربیرون می آورد والف وب چراغ رافرامی گیردو این ظلم وبیدادرامی خواند؟! ………………………………………….. من ناهیلم ئه […]

عیدی نعمتی  دو شعر ۱ آن آتشی که شعله به پایین کشد آتش است موج برداشته شط خون غم کشیده خنجر اما امانش نمی دهد این شراب که زندگی در قلمرو نگاه من زیباست بهار وُ آروزی شوخ وشنگی دنیا نسیم وُ گیسوی رها از کمند دخترها چهچه ی قمریان وُ رقص پیر وجوان غم […]

از عاشقانۀ­ گُمم   گوشه­های دلم با یاد تو می­تپد پنجره­ها را گشوده­ام به خاطرت چیزی جلودار پَر پَر این خواهش نیست   روزنه­ها زخم­های دل من است سوراخ­های نیش نیشِ خواستن بَر آب و آسمان مثل تو آبی­ام در دلم مستِ آبِ زلالِ چشمه­هایِ شب مست دیوانگیِ بادِ صبح­دَم بیش از باد و پرپر […]

اسد سیف   مفهوم عشق در ایران باستان   دوره‌های تاریخی در کتاب‌های تاریخ ما چندان دقیق و قابل اعتماد نیستند. نمی توان آنها را با دوران تاریخی اروپا همسان پنداشت. مراد من از ایران باستان در این نوشته ایران پیش از اسلام است. اگر سنگ‌نبشته‌های شاهان را ادبیات حکومتی به حساب آوریم، قصه‌ها و […]

شعر: عباس سماکار    شراب سرخ عطر گسِ پیچک­ها در هوا پیچیده است موزار بوی نگاه مست ترا می­دهد بوی لذیذِ شرابِ سرخِ چشم­های مُورَبت بوی عطر تنت بوی پیچک­های دست در گردنِ خواهشت را بوی بودنت   مثل پیچکِ گسِ شراب بوی نا می­دهی تُردی زمین را جادو می­کنی در اَبر با تو بوی […]

من این شعر را برای کسی نوشتم که در طول تمام زندگی اش برای ازادی و عدالت مبارزه کرده است، فروتن بود و مهربان و عاشق , به رفیق تراب حق شناس. زندگی ات هفتخوانی بود و ازمونی بس دشوار به خوانی روی از اسمان برتافتی و زمینی شدی و به خوانی دیگر رخت حماسه […]

شعری از اسماعیل خوئی برآیشِ* آیت الله   «چون گشت جهان را دگر احوالِ عیانی ش؟ زیرا که بگسترد خزان رازِ نهانی ش!» ناصرخسرو «ابر آمده با عربده و پرده درانی ش؛ شلّاق کشیده ست به من بادِ خزانی ش.» دکتر سعید جانِ یوسف   ای دشمنِ دانش، که بدانی که ندانی ش! تازان به […]

اولین اعتصاب خانم زرقونی خوب بود و آقای صالحی حتی خوبتر. اولی به انشایم بیست داد که مرا به نوشتن کشاند و دومی …. نمی‌دانم چرا همه دوستش داشتیم. آن روز که شنیدیم دارد از دبستان ما می‌رود تا جایش را آقای ششبلوکی بگیرد اعتصاب کردیم و به کلاس نرفتیم در حیاط جمع شدیم پا […]

اعتراف گیری، نمایش نفرت انگیز ِتعذیب و شکنجه در ملاء عام است. مسعود نقره کار اعتراف گیری و تواب سازی، به عنوان مجازات، تعذیب و شکنجه بخشی از ساختار نظام سیاسی و قضایی حکومت اسلامی ست. این حکومت چهل سال است دگراندیشان، روشنفکران و مخالفان سیاسی و عقیدتی اش، و بخشی از جامعه را با […]